Promocja albumu

Najnowsza wiślańska publikacja, „Biskup Juliusz Bursche. Ślady pamięci zatrzymane w kadrze”, związana jest z rocznicą 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Jak zwróciła uwagę Renata Czyż, dyrektorka Biblioteki Publicznej w Wiśle, podczas promocji albumu „bohaterem książki jest ksiądz Juliusz Bursche, polski duchowny ewangelicki i patriota, działający na rzecz przyłączenia Śląska Cieszyńskiego i Mazur do niepodległej Polski, który w szczególny sposób związany jest właśnie z Wisłą.” Promocja albumu odbyła się w sobotę 8 września w  Bibliotece Publicznej im. Jana Śniegonia w Wiśle. 

Autorka i pomysłodawczynią, która wraz z Marią Szlaur-Bujok stworzyła koncepcję książki oraz opracowała treść jest Danuta Szczypka, historyczka, absolwentka Uniwersytetu Śląskiego, badaczka dziejów Wisły i Śląska Cieszyńskiego. Bezpośrednią inspiracją do powstania książki była wystawa zdjęć Stefana Bursche, przygotowana na rocznicę 500-lecia Reformacji pokazywana była w ewangelicko-augsburskim kościele Św. Trójcy w Warszawie jesienią zeszłego roku. To właśnie tam delegacja z Wisły po raz pierwszy miała szansę obejrzeć ponad 100 letnie zdjęcia z willi „Zacisze” bpa Burschego oraz samej Wisły. „Zwiedzający warszawską wystawę wiślanie nie kryli wprost zdziwienia, gdy zobaczyli swoją miejscowość z początków XX w. Tam też zrodził wtedy zrodził się pomysł zęby udostępnić fotografie zainteresowanym, mimo że w większości mają one charakter prywatny, gdyż wiążą się z osobą Biskupa, jego rodziną i współpracownikami”, relacjonowała pani Szczypka podczas promocji. Inicjatywa została wsparta przez władze miasta i burmistrza Tomasza Bujoka, co pozwoliło na wydanie albumu w roku 2018.

O swoim pradziadku i jego narodowej działalności opowiadał prof. Juliusz Gardawski. Przybliżył zebranym m.in. proces polonizacji młodego Juliusza Burschego podczas studiów teologicznych w Dorpacie, jego rolę w Konferencji Pokojowej w Paryżu w 1919 roku oraz tragiczną śmierć, którą poniósł za swoją konsekwentny sprzeciw wobec hitleryzmu. Jak przytoczył Gardawski w „Biuletynie Informacyjnym” Armii Krajowej w marcu 1942 roku napisano „świetlana postać ks. Burschego zostanie na zawsze w pamięci Polaków. Pomimo wielkiego nacisku niemieckiego, pomimo presji samego Himmlera, pomimo cierpień, jakie spadły za jego nieugiętość na całą rodzinę Burschów – ksiądz biskup nie wyparł się swojej polskości”.  

Następnie w wiślańskiej bibliotece wystąpił praprawnuk biskupa Bursche, Stefan Gardawski, który opowiedział jak cenny zbiór starych negatywów i szklanych płytek przetrwał do naszych czasów oraz w jaki sposób został, z pomocą Fundacji Archeologii Fotografii, zdigitalizowany i opracowany.

Na zakończenie przemówienie wygłosił burmistrz, podziękował wszystkim osobom które przyczyniły się do powstania i wydania książki. „Patrząc na zdjęcie na okładce (albumu – przyp. red.) widzicie państwo biało-czerwoną flagę nad wejściem do ogrodu willi „Zacisze” i to wszystko mówi w zasadzie. To już z tego miejsca, willi „Zacisze”, już przed pierwszą wojną światową promieniowała jakoby polskość na całą Wisłę” powiedział burmistrz.

Część oficjalną spotkania zakończył piękny koncert pianistyczny w wykonaniu wybitnego pianisty i pedagoga, profesora Akademii Muzycznej w Katowicach Zbigniewa Raubo. W sumie zgromadzeni wysłuchali kilkunastu utworów, m.in. autorstwa Fryderka Chopina i Karola Szymanowskiego. Występ nawiązywał do tradycji przedwojennych, gdy w tej samej sali koncerty wykonywali znamienici muzycy.

W spotkaniu oprócz mieszkańców Wisły wzięli udział zaproszeni goście, w tym biskup senior Jan Szarek, ks bp Janusz Jagucki, ks pb Paweł Anweiler, ks radca Waldemar Szajthauer, oraz burmistrzowie Karol Nogowczyk i Andrzeja Molina.

Zdjęcia: Michał Łupienko

Renata Czyż, dyrektor Biblioteki