Epilog- lata powojenne

Wisła przetrwała wojnę bez większych uszczerbków, mimo że wiele domów zostało skonfiskowanych na rzecz obywateli i żołnierzy III Rzeszy. Podobnie było z "Zaciszem", które trafiło w ręce Else Geyer i jej córki. Ogrodnik Jan Gluza został wcielony do Wehrmachtu i wysłany na front, z którego nigdy nie wrócił, a w domu pozostała pani Gluzowa z synem Jankiem. Do Elsy Geyer z czasem dołączył jej późniejszy mąż, człowiek o bardzo ponurej sławie. Na szczęście "Zacisze" przeszło nienaruszone przez te zawirowania dziejowe, nie zniszczone zostało nawet oryginalne wyposażenie (chociaż trzeba było je potem odkupywać od władz gminy Wisła).

Niestety, rodzina Burschów poniosła wielkie straty podczas wojny. Zginął nie tylko sam biskup Juliusz Bursche, ale również dwóch z jego braci oraz syn Stefan. Po 1945, głównie za sprawą córki Neli i wdowy po biskupie, Amalii, udało się odzyskać nieruchomość. Poza Nelą dom odwiedzały również pozostałe córki biskupa Maria, Julia i Helena. Do swojej śmierci w 1952 Wisłę odwiedzała wdowa po biskupie, Amalia Helena. W rodzinnej willi nie mogło oczywiście zabraknąć córek Stefana, Marii Bursche i Jadwigi Gardawskiej, a z czasem również dzieci tej drugiej – Ani i Juliusza. Coraz częstszym gościem był tam również wnuk Taduesz Wegener, syn Julii, który przyjeżdżał tam z żoną Marią z domu Sachs. Jedyny z żyjących braci Bursche, Teodor, również odwiedzał Zacisze ze swoją drugą żoną.

(Paweł Kluz, lata 70.)

Dom coraz bardziej potrzebował pilnego remontu, ale rodzina nie dysponowała wystarczającymi środkami na jego utrzymanie. Nawet przyjmowanie tymczasowych mieszkańców nie odmieniło sytuacji finansowej na tyle, aby sfinansować generalny remont. Najpotrzebniejsze naprawy, w zamian za możliwość użytkowania środkowego pokoju na parterze, wykonywał Paweł Kluz (na zdjęciu powyżej). W ten sposób ten autentyczny Ślązak przemieszkał wraz z żoną w "Zaciszu" aż 16 lat. Tym niemniej rodzina w końcu zmuszona była do sprzedaży ukochanej willi, co nastąpiło pod koniec roku 1970. 


(Willa "Zacisze" około roku 1977-78)

Nowymi właścicielami "Zacisza" zostali dr Emil i Stanisława Valis-Schyleny. Z wielką starannością i pieczołowitością wykonali stopniowo generalny remont budynku. Położony jeszcze przed wojną dach eternitoway został wymieniony na blaszany. Podłączono budynek do miejskiego wodociągu oraz sieci gazowej, a także pod kanalizację. Zrobiono od nowa instalację elektryczną oraz wymienona częściowo stolarkę okienną i drewniane balustrady. "Zacisze" zyskało też wewnętrzną klatkę schodową oraz łazienkę na pierwszym piętrze i dzięki tym wszystkim zabiegom stało się w pełni użytkowym budynkiem całorocznym. Wszystkie te udogodnienia wykonano tak, aby w jak najmniejszym stopniu ingerować w oryginalny charakter budynku, a w niektórych przypadkach wręcz go przywracać. Państwo Valisowie, znając historię domu oraz rodziny Bursche, z szacunkiem i dbałością podchodzili do przedmiotów pozostałych po poprzednich właścicielach – mebli czy malunków panny von Everth. Wreszcie to między innymi dzięki inicjatywie i uporowi Pani Valis jedenastokilometrowa ulica przylegająca do "Zacisza" została przemianowana na Aleję Ks. Biskupa Juliusza Bursche, a w narożniku ogrodu 10 listopada 1985 roku odsłonięto ładny pomnik z wizerunkiem biskupa i następującym napisem:

Tutaj w „Zaciszu” mieszkał w latach 1903-1939 ks. dr Juliusz Bursche, biskup kościoła ewangelicko-augsburskiego, orędownik polskości Śląska, Warmii i Mazur, więzień obozu koncentracyjnego Sachsenhausen-Oranienburg. Zginął 21 lutego 1942 roku za Kościół i ojczyznę.

(wnuczka bpa Bursche, Jadwiga Gardawska, w miejscu gdzie przed wojną jej dziadek brał codziennie rano w Wiśle kąpiel, rok 1967)

Zgodnie z ostatnią wolą pani Stanisławy Valis-Schyleny w przypadku decyzji o sprzedaży "Zacisza" przez rodzinę Valisów prawo pierwokupu przysługiwało potomkom ks. biskupa Juliusz Bursche. W 2004 pani Valis umiera, a w dwa lata później potomkowie biskupa Bursche wraz z rodziną odkupują dom. W latach 2009-2010 budynek przechodzi generalny remont. Historia zatacza koło.


Remont Zacisza 2009 r

(remont generalny "Zacisza", rok 2009)